Wokół możliwości brzmieniowych puzonu w literaturze muzycznej XX i XXI wieku
Dr Ewa Fabiańska-Jelińska, kompozytorka, Wojciech Jeliński, puzonista, Akademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu
Celem prezentacji jest przedstawienie puzonu w świetle jego bogatych i zróżnicowanych możliwości brzmieniowych, artykulacyjnych oraz kolorystycznych. Polska literatura muzyczna, przeznaczona na ten instrument, jest bardzo ograniczona, a na rodzimej scenie muzycznej utwory z udziałem puzonistów prezentuje się niezwykle rzadko. Głównym celem naszego projektu badawczego jest przybliżenie wiadomości na temat historii puzonu, jego możliwości wykonawczych, ale przede wszystkim skoncentrowanie się na wiedzy dotyczącej utworów kompozytorów współczesnych, tworzących repertuar na puzon. Podczas planowanej prezentacji skoncentrujemy się przede wszystkim na analizie utworów solowych i kameralnych reprezentujących muzykę polską II połowy XX i XXI wieku m.in. Kazimierza Serockiego (Sonatina; Swinging Music), Witolda Szalonka (Improvisations sonoristiques), Pawła Mykietyna (U Radka), Zbigniewa Kozuba (Arthrea III), Ewy Fabiańskiej-Jelińskiej (Miniatures Sonoristique, Amnesia), Artura Kroschela (Labile). Realizacja badań przyczyni się w efekcie do zaktywizowania środowiska polskich naukowców, służąc im jako istotna pomoc do prowadzenia dalszych badań nad polską muzyką puzonową. Warto na zakończenie przytoczyć słowa dwóch wybitnych kompozytorów. Franciszek Schubert twierdził, iż: „Nie mogę zrozumieć dlaczego ten instrument ma tak mało zwolenników?”, a Hector Berlioz wspominał: „Puzon jest w mojej opinii prawdziwym wodzem instrumentów dętych (…). Posiada on w wybitnym stopniu szlachetność i wielkość”.
Ewa Fabiańska-Jelińska – absolwentka Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Toruniu (klasa kompozycji M. Cynk), Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu (muzykologia), Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu w klasie kompozycji prof. Zbigniewa Kozuba. W 2014 r. ukończyła studia podyplomowe z zakresu kompozycji w Universität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu pod kierunkiem Reinharda Kargera. W 2016 r. uzyskała stopień doktora sztuk muzycznych w dyscyplinie artystycznej kompozycja i teoria muzyki w Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu, gdzie aktualnie pracuje na stanowisku adiunkta. Laureatka programów stypendialnych m.in. Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Młoda Polska”, Prezydenta Miasta Torunia i Poznania. Jej utwory są wykonywane w kraju (np. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, Międzynarodowy Festiwal „Muzyka w Starym Krakowie”) oraz za granicą (m.in. w Czechach, Austrii, Holandii, Luksemburgu, na Słowenii, w Korei Południowej, USA). Jest laureatką licznych ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów kompozytorskich m.in. Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego „Gramodeska” w Pradze, Ogólnopolskiego Konkursu Kompozytorskiego im. T. Ochlewskiego, organizowanego przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne czy Ogólnopolskiego Konkursu Kompozytorskiego KM Związku Kompozytorów Polskich im. Z. Mycielskiego. Jej utwory są wydawane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz Norsk Musikforlag z Norwegii. Dr Ewa Fabiańska-Jelińska obecnie prowadzi badania nad nieznaną twórczością Feliksa Nowowiejskiego w związku realizowanym projektem badawczym: „Rezydencja kompozytorska w Salonie Muzycznym Feliksa Nowowiejskiego”. W sposób szczególny interesuje się również zagadnieniami instrumentologicznymi. W zeszłym roku (2016) uzyskała stopień doktora sztuk muzycznych w dyscyplinie artystycznej kompozycja i teoria muzyki na podstawie kompozycji Koncert na altówkę i orkiestrę smyczkową oraz pracy pisemnej Idea brzmieniowości w Koncercie na altówkę i orkiestrę smyczkową. Wspólnie z mgr Wojciechem Jelińskim od kilku lat prowadzą badania dotyczące współczesnej literatury puzonowej, które były prezentowane podczas wykładów m.in. w Universität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu czy Conservatorio di Musica „Santa Cecilia” w Rzymie. www.jelinska.com
Wojciech Jeliński – ukończył z wyróżnieniem Akademię Muzyczną im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu w klasie dr. Macieja Łakomego oraz prestiżową uczelnię Hochschule für Musik Hanns Eisler w Berlinie w klasie długoletniego puzonisty Filharmoników Berlińskich, profesora Christharda Gösslinga. W 2016 r. został stypendystą Orchester Akademie Der Berliner Philharmoniker. Wojciech Jeliński ma na swoim koncie liczne koncerty na prestiżowych festiwalach i koncertach w kraju (m.in. podczas Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Poznańska Wiosna Muzyczna, Festiwalu Muzyka w Starym Krakowie, koncertu laureatów Konkursu Muzyki XX i XXI wieku w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. W. Lutosławskiego w Warszawie, koncertu Witold Szalonek in memoriam w Katowicach organizowanego przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne) oraz na arenie międzynarodowej (m.in. w Czechach – Gramodeska w Pradze i Brnie, w Niemczech – w Hochschule für Musik Hanns Eisler w Berlinie czy w Hoschschule für Musik und Theater w Rostoku, Austrii – Marathon V-Festival for young contemporary music w Wiedniu, Irlandii – Zooming Irland w Dublinie, Estonii – Estonian Music Days w Tallinie). Jest laureatem licznych międzynarodowych i ogólnopolskich konkursów muzycznych. Został zakwalifikowany do jednego z najważniejszych konkursów muzycznych na świecie-ARD Music Competition 2015 i został ćwierćfinalistą tego konkursu. Wojciech Jeliński jest asystentem w Katedrze Instrumentów Dętych Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu. Artysta specjalizuje się w wykonywaniu muzyki XX i XXI wieku. Obecnie pracuje nad przygotowaniem rozprawy doktorskiej Brzmieniowość w solowej i kameralnej twórczości puzonowej II połowy XX i XXI wieku na podstawie wybranych kompozycji. Wspólnie z dr Ewą Fabiańską-Jelińską od kilku lat prowadzą badania dotyczące współczesnej literatury puzonowej, które były prezentowane podczas wykładów m.in. w Universität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu czy Conservatorio di Musica „Santa Cecilia” w Rzymie. www.wojciechjelinski.com
