Cyfrowy update instrumentologii a badania porównawcze na przykładzie zbiorów muzealnych w kolekcji www.instrumenty.edu.pl

Agata Mierzejewska, Kurator projektu www.instrumenty.edu.pl, Instytut Muzyki i Tańca

Referat jest zaproszeniem do współtworzenia portalu www.instrumenty.edu.pl, największej cyfrowej kolekcji instrumentów muzycznych w Polsce. Baza  www.instrumenty.edu.pl składa się obecnie z 3 internetowych portali, prezentujących zbiory polskich muzeów i (od niedawna) osób prywatnych: Polskie ludowe instrumenty muzyczne (2014- , niemal 400 obiektów), Fortepian w zbiorach polskich (2015- , ponad 120 obiektów), Skrzypce w zbiorach polskich (2016-17, niemal 200 obiektów). Instrumenty prezentowane są w szerokim kontekście kulturowym, kartom katalogowym towarzyszą opisy muzycznych tradycji regionów, biografie twórców, historie fabryk, teksty przekrojowe. Karty katalogowe obiektów opracowują wybitni polscy muzykolodzy. Instrumenty prezentowane są w porządku systematycznym, przyjętą klasyfikacją jest klasyfikacja Hornbostela i Sachsa. W portalu dostępnych jest kilka tysięcy zdjęć wysokiej rozdzielczości oraz nagrania multimedialne. Dwujęzyczna baza (pl, ang) rekomendowana jest przez Digital Resources for Musicology, zaś portal ludowy został włączony do międzynarodowej kolekcji MIMO (Musical Instrument Museums Online). W projekcie instrumenty.edu.pl w latach 2014-2017 udział wzięło 11 instytucji: Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Muzeum Narodowe w Poznaniu (Muzeum Instrumentów Muzycznych i Muzeum Etnograficzne), Kolekcja Zabytkowych Fortepianów im. Andrzeja Szwalbego w Ostromecku k. Bydgoszczy, Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku, Kolekcja Jadwigi i Mariana Sobieskich, Muzeum Miejskie w Żywcu – Stary Zamek, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, Muzeum Diecezjalne w Sandomierzu, Muzeum Etnograficzne oddział Muzeum Okręgowego w Rzeszowie oraz Kolekcja Instrumentów Lutniczych MKiDN zarządzana przez Związek Polskich Artystów Lutników. Korzyści z wykonania i zgromadzenia w jednym repozytorium cyfrowym wizerunków instrumentów muzycznych z terenu całego kraju, które można przeszukiwać za pomocą filtrów takich jak czas i miejsce powstania, nazwisko budowniczego, kolekcja i klasyfikacja, są bezsprzeczne – referat je podsumuje i przedstawi. 

Agata Mierzejewska, ur. 1981, muzykolog, kurator cyfrowej kolekcji instrumentów muzycznych instrumenty.edu.pl, redaktor bloga instrumentologicznego blog.instrumenty.edu.pl, inicjatorka I Ogólnopolskiej Konferencji Instrumentologicznej. Absolwentka Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego (2005), podczas studiów doktoranckich w Uniwersytecie Wrocławskim prowadziła konwersatoria z zakresu historii polskiej tradycji muzycznej, historii muzyki powszechnej oraz historii form i gatunków  muzycznych (2006-2008). Kurator 8 wystaw czasowych o tematyce chopinologicznej i instrumentologicznej Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina oraz 2 wystaw Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu (2012-2014). Współautorka filmu dokumentalnego Sekret Orkiestry poświęconego Orkiestrze XVIII Wieku Fransa Brüggena (NIFC 2014), współorganizatorka I edycji Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Juliana Cochrana (2015). Autorka scenariuszy 6 stanowisk multimedialnych nowej ekspozycji stałej Muzeum Fryderyka Chopina, uczestniczka projektów multimedialnych NIFC (w latach 2012-2013 przeprowadziła ok. 100 wywiadów z artystami festiwalu „Chopin i Jego Europa” oraz polskimi muzykologami, które złożyły się na cykle portretów wybitnych artystów i humanistów), pracowała dla medici.tv podczas XVII Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego (2015). Publikowała na łamach kwartalnika „Muzyka”, „Kwartalnika Filmowego”, „Ad Parnassum Studies”, prowadzi satyryczno-egzystencjalną rubrykę „kekszoz dexelan” w „Ruchu Muzycznym”. Od 2014 r. koordynuje interinstytucjonalne prace zespołu, w skład którego wchodzą prof. dr hab. Zbigniew J. Przerembski, prof. emeritus dr hab. Beniamin Vogel, Joanna Gul i Waldemar Kielichowski, z którym opracowuje różne grupy instrumentów muzycznych z polskich zbiorów muzealnych (Instytut Muzyki i Tańca). W 2016 r. koordynowała wprowadzenie języka polskiego jako języka użytkowego bazy MIMO (Musical Instrument Museums Online) oraz pierwszy transfer obiektów z polskich kolekcji. Pod kierunkiem prof. dr. hab. Macieja Gołąba przygotowuje pracę doktorską poświęconą Janowi Karłowiczowi (1836-1903), którego kompozycje odnalazła w litewskich archiwach i doprowadziła do ich wykonania w cyklu „Polska Muzyka Odnaleziona” (Narodowe Centrum Kultury 2015).