Szafa – żyrafa – radioodbiornik: kilka uwag o badaniu fenomenu fortepianu w kulturze
Michał Bruliński, Kolegium Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego
W trakcie referatu przedstawię kilka metodologicznych propozycji badania fenomenu fortepianu w kulturze, ze szczególnym uwzględnieniem kultury polskiej przed powstaniem listopadowym. Fundament moich dociekań stanowią rozproszone źródła różnych gatunków, w których analizie niezbędne jest wykorzystanie interdyscyplinarnej perspektywy. Rozległy i złożony fenomen fortepianu analizować można na pięciu płaszczyznach, które wzajemnie się przenikają: koncepcyjnej, produkcyjnej, dystrybucyjnej, funkcjonalnej oraz aksjologicznej. W pierwszej, teoretycznej części wystąpienia postaram się scharakteryzować każdą z nich. Druga część poświęcona będzie analizie wniosków z moich badań w odniesieniu do kultury polskiej u progu XIX wieku. Fortepian był wówczas na ziemiach polskich powszechnie wykorzystywanym narzędziem do wielorakich praktyk muzycznych i pozamuzycznych. W Warszawie przed 1830 r. bezpośrednią styczność z fenomenem fortepianu miała szeroka grupa osób o różnych statusach, daleko wykraczająca poza ramy grona posiadaczy instrumentu. Uprzywilejowany w romantycznej estetyce fortepian był ówcześnie wykorzystywany m.in. jako medium do przekazywania treści patriotycznych i religijnych.
Michał Bruliński – ukończył studia pianistyczne w klasie prof. Ewy Pobłockiej i prof. Marii Gabryś na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina oraz historię i Kolegium Artes Liberales na Uniwersytecie Warszawskim. W trakcie studiów otrzymywał liczne stypendia za działalność artystyczną i naukową. Wszystkie prace dyplomowe obronił celująco. Jego artykuły i recenzje publikowane były m.in. przez Wydawnictwa UMFC, Instytut Pamięci Narodowej oraz Kwartalnik Filozoficzny „Kronos”. Obok aktywnej działalności pianistycznej, naukowej i organizacyjnej zajmuje się także krytyką muzyczną – pisał m.in. dla „Ruchu Muzycznego”, „Muzyki21” i Kwartalnika Kulturalnego „Opcje”. Od 2012 r. związany jest z Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina, gdzie pośród rozmaitych projektów realizował wraz z Markiem Brachą autorski cykl spotkań Fortepian (R)ewolucyjny. Obecnie współpracuje z Instytutem przy organizacji Międzynarodowych Kursów Mistrzowskich w Radziejowicach oraz I Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego na instrumentach historycznych (2018). W 2016 r. objął klasę fortepianu w ZPSM im. Mieczysława Karłowicza w Krakowie.
